donderdag 14 december 2017

Arrivederci 2017, benvenuto 2018!

Het einde van het jaar nadert, en traditiegetrouw kijk ik dan even terug op het afgelopen jaar. Wat was 2017 geweldig! Een absoluut hoogtepunt was de nominatie van Mazzantini’s Schittering voor de Europese Literatuurprijs en alles wat daaruit voortvloeide. Onze vertalingen van Francesco Piccolo’s Het verlangen te zijn als alle anderen en Fabio Volo’s Het hoort er allemaal bij kwamen uit, en we werkten aan wat misschien wel de leukste, maar in elk geval de moeilijkste boekvertaling van onze carrière bleek: de onnavolgbare roman van Marco Rossari die volgend jaar zal verschijnen.

Natuurlijk hoop ik dat 2018 net zo’n mooi jaar wordt op werkgebied, maar de eerste vier maanden van het jaar ben ik met iets heel anders bezig: in januari verwacht ik mijn tweede kindje en tot en met april ben ik met zwangerschapsverlof. Daarna ben ik weer (parttime) beschikbaar voor tolk- en vertaalklussen.


Voor nu wens ik jullie heel fijne feestdagen en een sprankelend 2018! Buone feste e felice anno nuovo!  

Maas en zijn broertje.
Mijn buik is inmiddels flink groter!

woensdag 25 oktober 2017

Misverstanden over vertalen

Er bestaan nogal wat misverstanden over vertalen en het vak van de vertaler. Zo is vertalen kennelijk niet meer dan het overzetten van woorden van de ene in de andere taal en zou iedereen die een tweede taal aardig spreekt vertaler kunnen worden. Onlangs schreef ik voor het blog van het Netwerk Vertalers Italiaans een kort artikel aan de hand van drie vragen die ik met enige regelmaat van (potentiële) opdrachtgevers krijg. 


Drie vragen aan een vertaler


In mijn dagelijkse contact met klanten merk ik dat zij vaak geen goed beeld hebben over tolken en vertalen. Op zich heel begrijpelijk en daarom wil ik hier een aantal vragen die ik met enige regelmaat krijg beantwoorden.

Kan mijn vertaling niet sneller klaar zijn? Ik heb hem morgen nodig!


Een vertaler is geen vertaalmachine. Vertalen is geen kwestie van woordjes omzetten van de ene taal in de andere, er komt veel meer bij kijken. Bovendien is een vertaler geen wandelend woordenboek (een veel voorkomend misverstand!). Wij moeten regelmatig wat opzoeken en doen veel research om tot de juiste terminologie te komen. Dat is met name heel belangrijk wanneer het om bijvoorbeeld technische, juridische of medische vertalingen gaat. In andersoortige teksten vergt vertalen juist een flinke dosis creativiteit. Denk aan marketingteksten: wat werkt in de ene taal en cultuur, is niet noodzakelijkerwijs effectief in een andere. Een goede vertaler houdt daar rekening mee, en dat kost tijd. Bovendien wordt in veel gevallen een vertaling nog nagekeken door een tweede vertaler of proeflezer.

Zo duur? Ik kan het elders veel goedkoper krijgen!

Veruit de meeste vertalers werken als zzp’er, als zelfstandig ondernemer dus. Dat betekent dat zij hun eigen prijs bepalen, waarbij rekening wordt gehouden met de hoeveelheid te vertalen tekst, de moeilijkheidsgraad van de tekst, de benodigde tijdsduur, etc. Elke vertaler bepaalt op die manier een voor hem of haar passend (woord)tarief, en dat kan dus uiteenlopen. Meestal is het wel lonend om direct zaken te doen met de vertaler zelf, zonder tussenkomst van een vertaalbureau. Zij huren diezelfde freelancers in, maar leggen natuurlijk hun aandeel boven op het tarief van de zzp’er. Dan valt de prijs dus in de meeste gevallen sowieso hoger uit. Overigens wil ik daarmee niet zeggen dat een vertaalbureau nooit toegevoegde waarde heeft. Wanneer een tekst bijvoorbeeld in verschillende talen tegelijk vertaald moet worden, kan een vertaalbureau in één keer helpen en hoef de klant niet verschillende freelancers aan te schrijven.

Is een beëdigde vertaling een garantie voor kwaliteit?

Niet per se. Een beëdigde vertaling is nodig voor officiële buitenlandse documenten die je in Nederland wilt gebruiken. Een beëdigd vertaler is ingeschreven in het Register beëdigde tolken en vertalers en voldoet aan alle eisen om deze officiële documenten te mogen vertalen. Dit betekent dus niet dat een beëdigd vertaler betere kwaliteit levert dan een vertaler die niet beëdigd is. Vaak is de prijs voor beëdigde vertalingen wel hoger. Dit heeft o.a. te maken met het feit dat zo’n vertaling geprint, gestempeld en verstuurd moet worden, en dus arbeidsintensiever en tijdrovender is. Meer weten over beëdigde vertalingen? Lees hier het blog van collega Madeleine de Leede.
Meer vragen over vertalen en/of tolken? Kijk of je vraag hiertussen staat: http://www.vertalersitaliaans.nl/veelgestelde-vragen-tolken-en-vertalen/ 

donderdag 24 augustus 2017

Vers van de pers: Het verlangen te zijn als alle anderen

Afgelopen week verscheen eindelijk onze vertaling van de roman van Francesco Piccolo, winnaar van de prestigieuze Premio Strega in 2014. Een roman, maar met een flinke autobiografische én politieke lading, en bovendien een mooie kijk in de moderne geschiedenis van Italië. Francesco Piccolo komt uit Caserta, niet ver van Napels, en het boek speelt zich dan ook voor een groot deel daar af. Met name de Reggia, het koninklijk paleis, neemt een belangrijke plaats in, en Miriam en ik hebben dit majestueuze paleis na inlevering van de vertaling met een bezoekje vereerd. Vergane glorie, maar desalniettemin prachtig. Miriam schreef er een blog over.

Voor Piccolo begint eigenlijk alles bij de Reggia, toen hij als negenjarige op een avond een park in een Italiaanse stad binnensloop. Daar overviel hem het besef dat tienduizenden anderen voor hem in het park hadden rondgeslenterd, dat hij een van velen was, dat hij deel uitmaakte van een groter geheel, en dat ook hij zijn steentje moest bijdragen aan het heil ervan. Dat is het begin van een verhaal waarin de verteller, ouder en wijzer, terugkijkt op zijn pogingen zich in te zetten voor de wereld om hem heen, maar tegelijk op afstand wilde blijven. Waar lag voor hem de grens? In hoeverre zijn die gebeurtenissen in de wereld om hem heen van invloed geweest op de loop van zijn eigen leven?

Met aanstekelijke ironie en in een sprankelende stijl vertelt Piccolo in deze diepzinnige roman over collectiviteit en individualisme. Over platvloersheid en het streven naar het hogere. Over principes en de verantwoordelijkheid voor de keuzen die wij maken. Dit is puur leesgenot op hoog niveau, en uiterst actueel bovendien.

Oorspronkelijke titel: Il desiderio di essere come tutti
Uit het Italiaans vertaald door: Miriam Bunnik en Mara Schepers
Uitgeverij Wereldbibliotheek BV
304 pagina's
ISBN 9789028427037
prijs € 22,99

woensdag 12 juli 2017

'Schittering' op de shortlist van de Europese Literatuurprijs 2017

We kunnen het nog bijna niet bevatten, maar het is echt waar: Schittering van Margaret Mazzantini staat op de shortlist van de Europese Literatuurprijs 2017. Samen met vier andere titels (waarvan nog eentje van de Wereldbibliotheek!) maken we dus kans op de eindoverwinning. En daar zijn wij natuurlijk heel trots op!
Tijdens de bekendmaking op 28 juni j.l. werden lofredes uitgesproken op de vijf genomineerde titels door hun hoogstpersoonlijke ambassadeurs. In ons geval was dat Joyce Roodnat, cultureel commentator bij NRC Handelsblad, die bij het verschijnen van de roman ook al zo’n mooie recensie schreef.  Een passage uit haar lofrede: “Behalve een uniek verslag van een gedoemde liefde, is Schittering een magnifiek uitwaaierend verhaal. Het werd prachtig vertaald door Miriam Bunnik en Mara Schepers, die van heel veel onderwerpen heel veel hebben moeten afweten. Je maakt verschrikkelijk veel mee als je deze roman leest. De recente geschiedenis van Italië, waar Costantino blijft, en van het Verenigd Koninkrijk waar Guido als wetenschapper en docent terechtkomt. Aldo Moro en Margaret Thatcher komen langs. De ontvoering van de Italiaanse piloten in de Golfoorlog. Maar bijvoorbeeld ook de glamrock in de clubs van de jaren zeventig. En er is een vracht associaties met popmuziek en cinema. De cultfilm Blue van de Britse homoseksuele activist en avantgardist Derek Jarman is leidraad voor de verhouding van Guido en Costantino. Niet dat de lezer verplicht is dat allemaal te kunnen duiden. Het is rijkdom en weelde die kleurt en stoffeert en die voor Mazzantini naar het lijkt vanzelf komt.”



Op 2 november wordt de Europese Literatuurprijs uitgereikt aan auteur en vertaler(s) tijdens het culturele festival Crossing Border. Wij wachten in spanning af!

dinsdag 18 april 2017

Vers van de pers: Het hoort er allemaal bij

Met veel plezier las ik al een heel aantal boeken van Fabio Volo, en ik ‘ontmoette’ hem in Italië twee keer: een keer bij een signeersessie in een boekhandel in Rome, en de tweede keer op de Salone del Libro in Turijn. Toen de uitgever ons benaderde om Volo’s nieuwste roman te vertalen, zeiden Miriam en ik dan ook meteen ja. Zijn romans zijn ontzettend populair in Italië, maar dit is het eerste boek dat ook in het Nederlands verschijnt.

In Het hoort er allemaal bij maken we kennis met Nicola, die voor het eerst vader wordt. Hij houdt van zijn zoontje én van zijn vrouw Sofia, maar het valt hem moeilijk zich te schikken in zijn nieuwe rol. Hij verlangt terug naar de tijd dat hij nachtenlang kon doorzakken met zijn vrienden, naar de dagen die Sofia en hij vrijend met elkaar in bed doorbrachten, naar de spontane weekendjes weg. Na een paar maanden van vaderlijke verplichtingen is zijn huwelijk leeggelopen. Als tijdens een feestje een van de vrouwelijke gasten met hem flirt, staat hij voor een dilemma: erop ingaan betekent teruggaan naar zijn oude leven zonder al die verantwoordelijkheden, er niet op ingaan betekent alles op alles zetten om zijn huwelijk en gezin te redden…

Oorspronkelijke titel: È tutta vita
Uit het Italiaans vertaald door: Miriam Bunnik en Mara Schepers
Uitgeverij Wereldbibliotheek BV
224 pagina's
ISBN 9789028426993
prijs € 17,99





woensdag 1 maart 2017

'Schittering' op de longlist van de Europese Literatuurprijs 2017

Miriam en ik weten het al even, maar vandaag is het officieel bekendgemaakt: Schittering van Margaret Mazzantini staat op de longlist van de Europese Literatuurprijs 2017. En daar zijn wij natuurlijk heel trots op! Lees hieronder het persbericht:
Longlist Europese Literatuurprijs 2017 bekend
De longlist voor de Europese Literatuurprijs 2017 is bekend. Twaalf Nederlandse boekhandels hebben twintig titels geselecteerd die naar hun oordeel tot de beste Europese romans behoren die in 2016 in het Nederlands zijn verschenen. De romans zijn uit elf verschillende talen vertaald. De prijs bestaat uit een geldbedrag van € 10.000 voor de schrijver en € 5.000 voor de vertaler van het winnende boek.
Wie het literaire DNA van Europa wil doorgronden, vindt ook dit jaar weer houvast bij de longlist van de Europese Literatuurprijs. Van een Finse vrouw die haar man en boerderij ontvlucht om haar kinderen een beter leven te geven (Ollikainen) tot een paradijselijk Duits dorpje waar de idylle wordt verstoord door de bouw van een windmolenpark (Zeh), van de wederwaardigheden van een groep Spaanse militairen in een fictief Europees imperium (Carrasco) tot een vier decennia omspannend epos over het leven in Istanbul (Pamuk), van een Parijse vrouw die door haar man wordt verlaten en haar psychoanalyticus vermoordt (Deck) tot een alom gezochte oorlogsmisdadiger uit de Balkan die zijn intrek neemt in een Iers dorpje (O’Brien), allemaal zijn het, vrij naar Pieter Steinz in Made in Europe, DNA-stalen van een grensoverschrijdend, pan-Europees cultuurgoed, met zorg gekozen door Nederlandse uitgevers en met evenveel zorg toegankelijk gemaakt door Nederlandse vertalers.
De volgende twintig titels zijn genomineerd voor de Europese Literatuurprijs 2017 (in alfabetische volgorde van de auteursnamen):
  • De schuilplaats van Christoph Boltanski, vertaald uit het Frans door Prescilla van Zoest (Cossee)
  • De grond onder onze voeten van Jesús Carrasco, vertaald uit het Spaans door Arie van de Wal (Meulenhoff)
  • Viviane Élisabeth Fauville van Julia Deck, vertaald uit het Frans door Lidewij van den Berg en Katrien Vandenberghe (Vleugels)
  • Het oude land van Dörte Hansen, vertaald uit het Duits door Lucienne Pruijs (HarperCollins Holland)
  • Inham van Cynan Jones, vertaald uit het Engels door Jona Hoek (Koppernik)
  • Iets ter grootte van het universum van Jón Kalman Stefánsson, vertaald uit het IJslands door Marcel Otten (Ambo|Anthos)
  • De melancholie van het verzet van László Krasznahorkai, vertaald uit het Hongaars door Mari Alföldy (Wereldbibliotheek)
  • Reis naar het einde van António Lobo Antunes, vertaald uit het Portugees door Harrie Lemmens (Ambo|Anthos)
  • Schittering van Margaret Mazzantini, vertaald uit het Italiaans door Miriam Bunnik en Mara Schepers (Wereldbibliotheek)
  • Notendop van Ian McEwan, vertaald uit het Engels door Rien Verhoef (Harmonie)
  • De laatste hand van Wieslaw Myśliwski, vertaald uit het Pools door Karol Lesman (Querido)
  • De rode stoeltjes van Edna O’Brien, vertaald uit het Engels door Molly van Gelder en Paul Bruijn (De Bezige Bij)
  • Witte honger van Aki Ollikainen, vertaald uit het Fins door Annemarie Raas (Ambo|Anthos)
  • Dat vreemde in mijn hoofd van Orhan Pamuk, vertaald uit het Turks door Margreet Dorleijn en Hanneke van der Heijden (De Bezige Bij)
  • Verdriet is het ding met veren van Max Porter, vertaald uit het Engels door Saskia van der Lingen (De Bezige Bij)
  • De jongen die het paard van Attila stal van Iván Repila, vertaald uit het Spaans door Irene van de Mheen (De Bezige Bij)
  • Kruso van Lutz Seiler, vertaald uit het Duits door Herman Vinckers (Atlas Contact)
  • Swing Time van Zadie Smith, vertaald uit het Engels door Peter Abelsen (Prometheus)
  • Moeders zondag van Graham Swift, vertaald uit het Engels door Irving Pardoen (Hollands Diep)
  • Ons soort mensen van Juli Zeh, vertaald uit het Duits door Annemarie Vlaming (Ambo|Anthos)
De shortlist wordt op 28 juni bekendgemaakt tijdens een feestelijke bijeenkomst in Spui25 in Amsterdam. Een vakjury onder voorzitterschap van Christa Widlund (schrijfster Anna Enquist) selecteert de shortlist-titels. De overige juryleden zijn Rob Gerritsen (ELP-laureaat 2016), Janna Navis (Boekhandel Dominicanen, Maastricht), Niña Weijers (auteur en recensent De Groene Amsterdammer) en Lilian Zielstra (Boekhandel Godert Walter, Groningen, en stadsdichter van Groningen).
In april en mei vertellen voor de longlist genomineerde vertalers voor een breed publiek over ‘hun’ boeken tijdens de Vertalersgeluktournee. De tournee start op woensdag 5 april in Haarlem bij Athenaeum Boekhandel (in samenwerking met boekhandel Blokker).
Over de prijs
De Europese Literatuurprijs bekroont de beste Europese roman van een nog levende auteur die in het afgelopen jaar in Nederlandse vertaling is verschenen en wordt in 2017 voor de zevende keer uitgereikt. Vorig jaar ging de prijs naar Zeldzame aarden van Sandro Veronesi, vertaald door Rob Gerritsen (Prometheus).
De Europese Literatuurprijs is een initiatief van Academisch-cultureel Centrum Spui25, Athenaeum Boekhandel, het Nederlands Letterenfonds en weekblad De Groene Amsterdammer, en wordt mede mogelijk gemaakt door het Lira Fonds en de De Lancey de la Hanry Foundation.
De longlist is opgesteld door de volgende boekhandels: