Heel
simpel gezegd, is een vertaling goed wanneer hij de tekst van de auteur
overbrengt op de lezer, alsof de tekst geschreven wordt op het moment dat hij
hem leest: dus met precies zijn woorden, springend over de linguïstische en
culturele grenzen die onvermijdelijk aanwezig zijn. Makkelijker gezegd dan
gedaan. Uiteindelijk is een goede vertaling alleen maar echt goed als degene
die hem leest zich (bijna) niet realiseert dat hij een vertaalde tekst voor
zich heeft.
Vertalen
is een kunst, de vertaler dus een kunstenaar. Een kunstenaar die zoveel
mogelijk onzichtbaar moet zijn: de lezer van de vertaalde tekst mag de stem van
de vertaler immers niet of nauwelijks zien of horen. De vertaler is een
kunstenaar die op de achtergrond blijft, die zijn kunsten vertoont zonder te
veel de aandacht te trekken, die in stilte achter de schermen werkt. Hij knutselt en kunstelt, knipt en plakt, schaaft
en vijlt, totdat zijn kunstwerk het oorspronkelijke werk eer aandoet.
De
kunst van het vertalen is arbeidsintensief en wat mij betreft mensenwerk. Een vertaalmachine
of vertaaltool op internet kan een tekst niet bijschaven, niet lokaliseren, niet
tot in detail begrijpen. Een machinevertaling houdt geen rekening met
taalkundige verschillen en culturele moeilijkheden. De computer dubt niet over
het verschil tussen activiteit of bezigheid, doorlopend, continu of
onafgebroken, praten of spreken. Een vertaling die niet door mensen is gemaakt
is geen kunst, de vertaalmachine geen kunstenaar.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten